Henri Becquerel (1852-1908), francuski fizyk i chemik, członek francuskiej Akademii Nauk. Odkrył zjawisko promieniotwórczości. W 1903 roku razem z Marią i Pierrem Curie otrzymał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› Nobelprize.org
› Wikipedia.org
Maria Curie-Skłodowska (1867-1934), urodzona w Warszawie, większość życia spędziła we Francji. Zajmowała się fizyką i chemią. Odkryła dwa pierwiastki promieniotwórcze – rad i polon. Była prekursorem leczenia raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotna laureatka Nagrody Nobla – 1903 i 1911.Aby dowiedzieć się więcej:› Nobelprize.org
› Wikipedia.org
Lise Meitner (1878-1968), fizyczka austriacka. W 1938 odkryła wraz z Hahnem zjawisko rozszczepienia jąder uranu. Przez wiele lat prowadziła badania promieniowania beta, zajmując się między innymi wyznaczaniem energii elektronów powstających w tym procesie.Aby dowiedzieć się więcej:› women_in_science.edu
› wikipedia.pl
Otto Hahn (1879-1960), fizyk i chemik niemiecki. Odkrywca 228Ra, 228Ac oraz 228Th. W 1921 roku Hahn odkrył zjawisko izomerii jądrowej, a w 1938 wraz z Lise Meitner odkrył zjawisko rozszczepienia jąder uranu. W latach 20-tych i 30-tych badał zjawisko promieniowania beta. Laureat Nagrody Nobla w 1944 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Albert Einstein (1879-1955), twórca teorii względności, współtwórca fizyki kwantowej i współczesnej fizyki statystycznej. Urodził się w Niemczech, studiował w Szwajcarii w Zurychu. W 1905 opublikował szereg prac zmieniających oblicze fizyki (teoria względności, efekt fotoelektryczny, teoria ruchów Browna). Do 1916 rozwinął teorię względności budując współczesną teorię grawitacji. W 1933 opuścił nazistowskie Niemcy i udał się na emigrację do USA. Do końca życia pracował nad próbą zbudowania teorii unifikującej wszystkie oddziaływania. Brał czynny udział w życiu politycznym. W czasie I w.ś. pacyfista, w czasie II w.ś. popierał prace zmierzające do budowy amerykańskiej bomby atomowej. Po wojnie zagorzały przeciwnik rozbudowy arsenału jądrowego.Aby dowiedzieć się więcej:› Nobelprize.org
› Wikipedia.org
George Uhlenbeck (1900-1988), holenderski fizyk. Wprowadził wraz z Goudsmitem pojęcie spinu elektronu do fizyki. W czasie II w.ś. pracował nad ulepszeniem radaru. Zajmował się również fizyką statystyczną, między innymi ruchami Browna.Aby dowiedzieć się więcej:› MacTutor.org
› nndb.com
Samuel Goudsmit (1902-1978), holenderski fizyk. Wprowadził wraz z Uhlenbeckiem pojęcie spinu elektronu do fizyki. Pracował przy projekcie Manhattan (budowie pierwszej bomby atomowej), będąc odpowiedzialnym za analizę postępów nazistowskich Niemiec.Aby dowiedzieć się więcej:› Leiden_University
› Wikipedia.org
James Chadwick (1891-1974), angielski fizyk, profesor na uniwersytetach w Manchesterze, Liverpoolu i Cambridge. W 1932 roku odkrył neutron i oszacował jego masę. Odkrył rozszczepienie jądra deuteru pod wpływem fotonów gamma. Laureat Nagrody Nobla z 1935 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› Nobelprize.org
› Wikipedia.org
Ettore Majorana (1906-1938?), włoski fizyk, współpracownik Fermiego. Zajmował się mechaniką kwantową. Rozważał problem masy neutrina. Zapisał równanie, w którym neutrina i anty-neutrina traktowane są jako ten sam obiekt. Interesował się również zagadnieniem fal grawitacyjnych. W 1938 roku w czasie rejsu statkiem zaginął. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo topiąc się w Morzu Tyrreńskim.Aby dowiedzieć się więcej:› Majorana, czy Dirac?
› Wikipedia.org
Wolfgang Pauli (1900-1958), wybitny fizyk austriacki, współtwórca mechaniki kwantowej, sformułował tzw. zakaz Pauliego, zgodnie z którym obiekty obdarzone spinem połówkowym nie mogą znajdować się w tym samym stanie kwantowym, wysunął hipotezę istnienia neutrin i sformułował zasadę zachowania CPT – podstawową zasadę symetrii obowiązującą we Wszechświecie. Laureat Nagrody Nobla z 1945 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.pl
Enrico Fermi (1901-1954), fizyk włoski, przez długi czas pracujący w USA, współtwórca pierwszego reaktora jądrowego i pierwszej bomby atomowej, współtwórca praw opisujących zachowanie się układów kwantowych i pomysłodawca (wraz z polskim matematykiem Stanisławem Ulamem) tzw. metod Monte Carlo, czyli wykorzystania mocy obliczeniowej komputerów w fizyce. Laureat Nagrody Nobla z 1938 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.pl
Hans Bethe (1906-2005), amerykański fizyk pochodzenia niemieckiego, dyrektor wydziału teorii w laboratorium jądrowym w Los Alamos w latach 1943-56. Zajmował się mechaniką kwantową, jądrową oraz astrofizyką. Odkrył cykl przemian jądrowych, których efektem jest produkcja energii w gwiazdach. Laureat Nagrody Nobla z 1967 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Frederic Reines (1918-1998), amerykański fizyk. Pracował w laboratorium jądrowym w Los Alamos. W latach 1951-56 prowadził serię doświadczeń, które doprowadziły do eksperymentalnego potwierdzenia istnienia neutrina elektronowego. Laureat Nagrody Nobla z 1995 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Clyde Cowan (1919-1974), fizyk amerykański i kapitan US Army Air Force. W latach 1951-56 wraz z F. Reinesem prowadził eksperymenty, które doprowadziły do potwierdzenia istnienia neutrin elektronowych.Aby dowiedzieć się więcej:› los_alamos.org
› wikipedia.org
Victor Hess (1883-1964), austriacki fizyk, zajmował się badaniami promieniowania kosmicznego, fizyki atmosfery i promieniotwórczości. W 1911-12 roku przeprowadził serię eksperymentów balonowych, dzięki którym wykrył promieniowanie kosmiczne. Za to odkrycie w 1936 roku został nagrodzony Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.pl
Carl Anderson (1905-1991), amerykański fizyk, zajmował się badaniem promieniowania kosmicznego. W 1932 roku wśród cząstek promieniowania odkrył anty-elektrony (pozytony). W 1936 roku odkrył ciężki elektron, nazwany mionem. W czasie II wojny światowej zajmował się badaniami nad rakietami. W 1936 roku odebrał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.pl
Bruno Pontecorvo (1913-1993), fizyk włoski, współpracownik Fermiego. Zaproponował metodę detekcji neutrin wykorzystaną przez Reinesa i Cowana do pierwszego doświadczalnego wykrycia owych cząstek. Na podstawie przeprowadzonych przez siebie pomiarów rozpadów mionu zapostulował istnienie dwu odmian neutrina – elektronowej i mionowej. Postawił również hipotezę oscylacji neutrin.Aby dowiedzieć się więcej:› jinr.ru
› wikipedia.org
Melvin Schwartz (1932-2006), fizyk amerykański. Współodkrywca neutrina mionowego. Zajmował się również badaniami nad neutralnymi mezonami K oraz odkrył wodoropodobne obiekty, każdy złożony z pionu i związanego z nim mionu. Zajmował się też badaniami nad szyfrowaniem danych przesyłanych przez sieci komputerowe. W 1988 otrzymał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Leon Lederman (1922-), amerykański fizyk, były dyrektor Instytutu Fermiego, gdzie nadzorował konstrukcję Tevatronu, pozostającego wciąż najpotężniejszym akceleratorem na świecie. Pracował również w ośrodku CERN, gdzie współtworzył grupę badającą jedną z podstawowych wielkości Modelu Standardowego – tzw. wielkość „g-2”. Współodkrywca neutrina mionowego. W 1988 nagrodzony Nagrodą Nobla. Popularyzator fizyki.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Jack Steinberger (1921-), amerykański fizyk niemieckiego pochodzenia, współodkrył fakt, iż rozpad mionu na elektron jest rozpadem trzyciałowym, uczestnik eksperymentów, w których wykryto neutralny pion i zmierzono czas życia pionów. Przyczynił się do rozwoju nowych rodzajów detektorów: komór pęcherzykowych, dzięki którym odkrył cząstkę sigma oraz zmierzył wiele własności cząstek materii. Na początku lat 60-tych uczestniczył w eksperymencie z wiązką neutrin, w którym odkryte zostało neutrino mionowe. W latach 70-tych przeniósł się do Europy i pracował w ośrodku CERN mierząc własności cząstek K0. Przygotowywał i brał udział w eksperymentach pracujących przy akceleratorze LEP. W chwili obecnej zmienił pole zainteresowań i zajmuje się kosmologią i astrofizyką.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Martin Perl (1927-), amerykański fizyk o polskich korzeniach (jego rodzice wyemigrowali z terenów Polski około 1900 roku). Studia kończył pod opieką I.I. Rabiego (laureata Nagrody Nobla z 1944 roku). Od 1963 roku pracował w laboratorium SLAC, gdzie na początku lat 70-tych odkrył taon, lepton trzeciej generacji. Laureat Nagrody Wolfa w 1982 oraz Nagrody Nobla w 1995.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› slac.edu
Carlo Rubbia (1934-), włoski fizyk. W latach 60-tych uczestniczył w eksperymentach badających własności pionów, m.in. współodkrywca rozpadu beta pionu naładowanego. Zajmował się fizyką neutrin próbując wykryć prądy neutralne – eksperyment prowadzony był w laboratorium Fermiego w USA. W latach 80-tych prowadził eksperyment UA-1 w ośrodku CERN. Eksperyment ten potwierdził istnienie bozonów pośredniczących W i Z. Za to osiągnięcie otrzymał w 1984 roku Nagrodę Nobla. W latach 1989-94 dyrektor generalny CERNu.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› witamy_w_cern.pl
Maurice Goldhaber (1911-), fizyk pochodzenia austriackiego (urodzony we Lwowie). Współpracownik Jamesa Chadwicka. Wraz z nim dokonał pomiaru masy neutronu. Zajmował się fizyką jądrową badając jądrowe stany wzbudzone, rozpraszając wiązki neutronów na jądrach, badał szeregi promieniotwórcze. W 1957 odkrył łamanie symetrii lewo-prawo w sektorze neutrin. Niedługo później został dyrektorem Brookhaven National Laboratories w USA. W latach 80-tych dołączył do grup naukowców prowadzących detekcje neutrin w eksperymentach IMB i Kamiokande (a następnie Super-Kamiokande). Razem z zespołami tych eksperymentów zaobserwował neutrina pochodzące z supernowej (SN1987A) i oscylacje neutrin.Aby dowiedzieć się więcej:› fermiprize.org
Lee Grodzins – amerykański fizyk. Współodkrywca łamania symetrii lewo-prawo w sektorze neutrin. Wieloletni pracownik MIT. Opracował metody dokładnego pomiaru zanieczyszczeń powietrza. Założył prywatną firmę, której celem jest rozwój tej technologii. Zajmuje się pracą nad sposobami wykrywania materiałów wybuchowych. Opracowane przez niego metody są stosowane zarówno do polepszenia bezpieczeństwa na lotniskach, jak i mogą być użyte do efektywniejszego wykrywania min lądowych.Aby dowiedzieć się więcej:
› purdue.university.edu
Paul Maurice Dirac (1902-1984), fizyk angielski. Współtwórca teorii kwantowej. Wprowadził do niej tzw. relatywistyczne równanie falowe, które łączy mechanikę kwantową ze szczególną teorią względności. Równanie to przewiduje istnienie antymaterii (odkrytej kilka lat po zapisaniu owego równania) oraz opisuje spiny cząstek elementarnych. Dirac został uhonorowany Nagrodą Nobla w 1933 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.pl
Raymond Davis (1914-2006), fizyk i chemik amerykański. Na przełomie lat 40-tych i 60-tych próbował wykryć neutrina pochodzące z reaktora (niestety reaktor emituje wyłącznie anty-neutrina). W latach 50-tych i 60-tych zajmował się opracowaniem fizyko-chemicznych metod szacowania wieku skał, między innymi badał wiek meteorytów i skład chemiczny próbek gruntu księżycowego. Autor eksperymentu w kopalni Homestake, w którym metodami radiochemicznymi wykrył i zmierzył strumień neutrin pochodzących ze Słońca. Strumień ten okazał się trzykrotnie mniejszy niż przewidywany teoretycznie. Pomiar ten, którego rezultat nazwano „neutrinowym kryzysem słonecznym”, został potwierdzony przez eksperymenty następnej generacji i przyczynił się do powstania hipotezy masowych, oscylujących neutrin. W 2002 roku Davis został uhonorowany Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Steven Weinberg (1933-), fizyk amerykański. Współodkrywca teorii unifikującej oddziaływania elektromagnetyczne i słabe jądrowe. Współtwórca kwantowej chromodynamiki – teorii opisującej oddziaływania silne. Zajmuje się również astrofizyką i kosmologią. Dydaktyk i popularyzator nauki. W 1979 został nagrodzony Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Abdus Salam (1926-1996), fizyk pakistański. Współodkrywca teorii unifikującej oddziaływania elektromagnetyczne i słabe jądrowe. Działał w Organizacji Narodów Zjednoczonych, w komisjach zajmujących się rozwojem nauki i przepływem wiedzy. W Trieście założył instytut fizyki teoretycznej, dziś noszący jego imie, którego celem jest między innymi pomoc młodym fizykom z krajów rozwijających się. W 1979 został uhonorowany Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Sheldon Glashow (1932-), fizyk amerykański. Współodkrywca teorii unifikującej oddziaływania elektromagnetyczne i słabe jądrowe. Na przełomie lat 60-tych i 70-tych przewidział istnienie nowego rodzaju kwarku – kwarku powabnego. Obiekt zawierający ten kwark odkryty został w 1974 roku. Do dnia obecnego pracuje nad teorią unifikującą wszystkie znane oddziaływania. W 1979 otrzymał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Simon van der Meer (1925-), holenderski fizyk i inżynier. Zajmował się techniką akceleratorów w ośrodku CERN. Opracował tzw. „róg magnetyczny”, urządzenie ogniskujące wiązkę nietrwałych cząstek i umożliwiające uzyskanie intensywnych wiązek neutrin otrzymanych z rozpadu owych cząstek. Opracował system umożliwiający zderzanie przeciwbieżnych wiązek protonów i anty-protonów w akceleratorze SPS. W zderzeniach tych Carlo Rubbia i jego zespół odkryli bozony pośredniczące.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› fuw.edu.pl
John N. Bahcall (1934-2005), amerykański fizyk. Współtwórca Standardowego Modelu Słońca. Obliczył strumień neutrin, jaki w różnych procesach generowany jest wewnątrz Słońca. Współpracował z Raymondem Davisem przy eksperymencie, który jako pierwszy zmierzył doświadczalnie ów strumień i zapoczątkował tzw. „kryzys słoneczny”. Jest współtwórcą modeli opisujących galaktyki. W latach 1970-90 pracował przy budowie kosmicznego teleskopu Hubbla.Aby dowiedzieć się więcej:› ias.edu
› wikipedia.org
Fred Hoyle (1915-2001), angielski fizyk. Współtwórca teorii nukleosyntezy zachodzącej wewnątrz gwiazd. Zaproponował również teorię, zgodnie z którą ciężkie jądra atomowe (cięższe od żelaza) powstają w obszarze objętym przez wybuch supernowej. Hoyle był również współautorem wielu kontrowersyjnych hipotez, np. hipotezy odrzucającej Wielki Wybuch jako początek Wszechświata. Był autorem licznych książek, zarówno naukowych, popularnonaukowych, jak i science-fiction.Aby dowiedzieć się więcej:› physicstoday.org
› wikipedia.org
Subrahmanyan Chandrasekhar (1910-1995), indyjski fizyk. Przez całe swoje życie zajmował się zagadnieniami związanymi z ewolucją gwiazd. Opracował model teoretyczny białych karłów, model dynamiki gwiazd, atmosfer gwiazdowych. Zajmował się również astrofizyką relatywistyczną i teorią czarnych dziur. Za swój wkład w zrozumienie ewolucji gwiazd w 1983 roku został nagrodzony Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Ejnar Hertzsprung (1873-1967), duński astronom. Współtwórca tzw. diagramu Hertzsprunga-Russela. Diagram ten porządkuje wszystkie znane gwiazdy w zależności od ich temperatury i jasności. W różnych miejsach pojawiają się na nim gwiazdy będące w różnych stadiach swojej ewolucji. Diagram jest więc zapisem ewolucji gwiazd i różnych możliwości owej ewolucji. Hertzsprung wyznaczył również odległości do kilku bliskich gwiazd zmiennych typu cefeid.Aby dowiedzieć się więcej:› pw.edu.pl
› wikipedia.pl
Ernest O. Lawrence (1901-1958), fizyk amerykański. Skonstruował pierwszy cyklotron – cykliczny akcelerator, w którym przyśpieszane cząstki krążyły po spirali, wielokrotnie przekraczając obszar, w którym były przyśpieszane. Dziś technika cyklotronów jest jedną z głównych technik stosowanych do przyśpieszania cząstek materii. W czasie wojny Lawrence pracował przy budowie bomby atomowej wzbogacając uran będący źródłem jej energii. W 1939 roku otrzymał Nagrodę Nobla za opracowanie cyklotronu.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
George Gamow (1904-1968), ukraiński fizyk. Na początku lat 30-tych Gamow uciekł z ZSRR i przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Jego największym osiągnięciem było obliczenie składu procentowego pierwiastków we Wszechświecie po Wielkim Wybuchu. Skład ten zgadza się bardzo dobrze z obserwacjami. Zaproponował on również istnienie promieniowania reliktowego, pozostałości po Wielkim Wybuchu, wypełniającego cały Wszechświat. Promieniowanie to zostało wykryte w 1964 roku. Gamow zajmował się również fizyką jądrową, ewolucją gwiazd i genetyką. Był także popularyzatorem nauki.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Arno Penzias (1933-), amerykański fizyk. W 1964 roku pracując dla laboratoriów Bella badał promieniowanie radiowe Galaktyki używając czułej anteny. W wyniku tych badań odkrył (wspólnie z Robertem Wilsonem) izotropowe promieniowanie mikrofalowe, którego pochodzenia nie mógł wyjaśnić. Wkrótce okazało się, że obserwacja, którą przeprowadził, była pierwszym pomiarem tzw. reliktowego promieniowania tła i dowodem na to, że Wszechświat narodził się w Wielkim Wybuchu. W 1978 roku za odkrycie to otrzymał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› gwu.edu
› wikipedia.org
Robert Wilson (1936-), amerykański fizyk. Współodkrywca reliktowego promieniowania tła. Przez wiele lat pracując w laboratoriach Bella zajmował się radioastronomią mierząc między innymi rozkłady różnych pierwiastków i związków chemicznych w Galaktyce. W 1978 roku wraz z Penziasem otrzymał Nagrodę Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
Masatoshi Koshiba, fizyk japoński, urodzony w 1926 roku. Zajmował się badaniami cząstek elementarnych pochodzących z kosmosu oraz studiami nad promieniowaniem kosmicznym. Jeden z głównych architektów eksperymentu Kamiokande, a następnie szef eksperymentu SuperKamiokande, który potwierdził deficyt neutrin słonecznych i wykrył deficyt neutrin atmosferycznych docierających do detektora z kierunku nadiru. Pomiar ten był pierwszym bezpośrednim dowodem na zjawisko oscylacji neutrin, a co za tym idzie na to, że neutrina obdarzone są niezerową masą. W 2002 roku został uhonorowany Nagrodą Nobla.Aby dowiedzieć się więcej:› nobelprize.org
› wikipedia.org
LEP – największy z dotychczasowych akceleratorów. Został zbudowany w ośrodku CERN w Szwajcarii i miał obwód 27 kilometrów. Przyśpieszał w przeciwnych kierunkach elektrony i anty-elektrony doprowadzając do ich zderzeń w czterech punktach na obwodzie. Wokół punktów tych ustawione były detektory: ALEPH, OPAL, DELPHI i L3. Akcelerator działał w latach 1989-2000. W tej chwili tunel LEP-u jest zajęty przez nowy akcelerator – LHC. Jego pierwsze uruchomienie nastąpiło 10 września 2008 roku.Aby dowiedzieć się więcej:› cern.ch
› wikipedia.org
Super-Kamiokande jest największym detektorem neutrin kosmicznych skonstruowanym do tej pory. Detektor ten jest zbiornikiem 55 000 ton ultraczystej wody. Na ścianach zbiornika znajduje się 11 200 detektorów fotonów (światła). Neutrino przechodzące przez zbiornik może oddziałać z wodą produkując elektron bądź mion, który przechodzi następnie przez wodę i powoduje pojawienie się błysku światła, dzięki tzw. efektowi Czerenkowa. Błysk ten rejestrowany jest przez detektory. Super-Kamiokande działa od 1996 roku (z przerwami). Potwierdził on oscylacje neutrin słonecznych i odkrył oscylacje neutrin atmosferycznych.Aby dowiedzieć się więcej:› SuperKamiokande
› Detektory wodne